از بایستههای سلوک معنوی و عرفانی سیر در معیّت استاد تواناست. استاد در سلوک عرفانی تنوع بسیاری دارد. انوار قاهره و عقول و ارواح قدسی و نفوس کامله حقائقی هستند که در طی سلوک سائر را با القای معارفی ویژه هدایت مینمایند. ارواح انبیاء پیشین و اوصیای ایشان علیهم السلام نیز به نوعی در تلقی احوال و مقامات بلند معنوی توسط سالک مؤثرند. پیامبر اعظم و اهل بیت گرامی او صلوات الله علیهم اجمعین که به طور ویژه و خاص از این سمت برخوردارند. علمای ربانی و اولیای الهی از وارثان انبیاء و اوصیای ایشان علیهم السلام نیز حیّا و میّتا در تسلیک سالکان به طور عام سمت استادی دارند و سرانجام اینکه وجودات برتر سالک در عوالم غیبی قوس نزول نیز سالک را در قوس صعود امداد و هدایت مینمایند. در این میان آنچه بیشتر در صحف عرفانی مورد بحث واقع شده استادی علمای ربانی و اولیای الهی است که در زمان خود سالک حیات دارند و در ظاهر سالک از آنان بهرهمند میگردد. در این مقاله با روش توصیفی و تحلیلی و استفاده از آموزههای عرفانی شیخ اشراق، شیخ نجم الدین کبری، ابن عربی و آنچه از عارفان مکتب نجف در این باره مأثور است در صدد تبیین تنوع اساتید در سلوک عرفانی بودهایم.