عضو هیئت علمی گروه عرفان موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره
چکیده
فیلسوفان عرفان دیدگاه‌های مختلفی در زمینة رابطة اخلاق و عرفان مطرح کردهاند. برخی ریشة ارزش‌های اخلاقی را در تجارب عرفانی دانستهاند و برخی در نقطة مقابل، هرگونه تعاملی میان اخلاق کثرتمحور و عرفان وحدتمحور را انکار کردهاند. در این مقاله سعی شده است با روش توصیفی تحلیلی ضمن بیان این دیدگاهها به نقد و بررسی آنها بپردازیم؛ و در ضمن تحلیل دیدگاه عارفان مسلمان در خصوص رابطة عقل و شهود قلبی از یک سو و رابطة وحدت و کثرت از سوی دیگر، به این نتیجه برسیم که عرفانِ تجربهمدار و وحدتمحور نه نقطة مقابل که در طول اخلاقِ عقل‌مدار و کثرتمحور قرار دارد. فیلسوفان عرفان دیدگاه‌های مختلفی در زمینة رابطة اخلاق و عرفان مطرح کردهاند. برخی ریشة ارزش‌های اخلاقی را در تجارب عرفانی دانستهاند و برخی در نقطة مقابل، هرگونه تعاملی میان اخلاق کثرتمحور و عرفان وحدتمحور را انکار کردهاند. در این مقاله سعی شده است با روش توصیفی تحلیلی ضمن بیان این دیدگاهها به نقد و بررسی آنها بپردازیم؛ و در ضمن تحلیل دیدگاه عارفان مسلمان در خصوص رابطة عقل و شهود قلبی از یک سو و رابطة وحدت و کثرت از سوی دیگر، به این نتیجه برسیم که عرفانِ تجربهمدار و وحدتمحور نه نقطة مقابل که در طول اخلاقِ عقل‌مدار و کثرتمحور قرار دارد.
)