جوامع بشری همیشه نسبت به دروغگویی به عنوان اصلیترین مصداق فریبکاری حساسیت داشتهاند. برای کاهش دروغگویی میتوان از ابزارهای مختلفی استفاده کرد. رایجترین ابزار، افزایش هزینه دروغگویی است. ولی تجربه نشان داده کنترلهای بیرونی عامل مؤثری برای کاهش فریبکاری و دروغگویی نیست. در پژوهش حاضر، ظرفیتهای یک عامل درونی به نام «خودپنداره اخلاقی» را برای کاهش دروغگویی واکاوی کردهایم. میتوان پرسش اصلی پژوهش حاضر را بدینگونه صورتبندی کرد: «چگونه میتوان با ایجاد خودپنداره اخلاقی، میزان دروغگویی کودکان و نوجوانان را کاهش داد؟». پژوهش حاضر با روش اَسنادی انجام گرفته است. برای پاسخ به این پرسش، ادبیات روانشناختی در زمینه رفتار دروغگویی را واکاوی کرده و تأثیر خودپنداره در میزان دروغگویی را روشن کردهایم. آنگاه به روشهایی برای ایجاد و ارتقای خودپنداره اخلاقی در کودکان و نوجوانان پرداختهایم. حاصل پژوهش این است که خودپنداره اخلاقی در کنار عامل محاسبه هزینه-فایده، میزان دروغگویی را مشخص میکند؛ هر چقدر خودپنداره اخلاقی افراد قوی باشد، کمتر مرتکب فریبکاری و دروغگویی میشوند. خودپنداره کودکان و نوجوانان را میتوان از طریق اسمگذاری مناسب، تلقین، تجربههای اخلاقی موفق، تحریک عزتنفس و حیثیت اجتماعی ارتقا داد. در نهایت چالش هنجاری را که ممکن است از منظر اخلاق اسلامی به خودپنداره اخلاقی مطرح شود، بررسی کرده و تلاش کردهایم پاسخی به آن بدهیم.