1
م شهدا خ بلوار قیام ک شهید منفرد عادل پ شش واحد دوم شرقی
2
استاد دانشگاه قرآن و حدیث قم
چکیده
با توجه به منابع موجود از نظام اخلاقی فلاسفه نیت را میتوان بهعنوان هویت و اساس عمل در نظر گرفت و نیت بهعنوان یک فرآیند ذهنی نقش قابلتوجهی در فلسفهی اخلاق دارد. غزالی و کانت بهعنوان دو اندیشمند بزرگ جهان اسلام و غرب، هرکدام نقطهی تحول عظیمی در تاریخ اندیشهی اسلام و غرب هستند دغدغهی اصلی هردوی آنها هم شناسایی محدودیت عقل در شناخت امر متعالی و احیای امر اخلاقی بود اما هرکدام نتایج بسیار متفاوتی از آن برداشت کردند که کل اندیشهی غرب و اسلام را تحت تأثیر قرارداد. کانت نیت اخلاقی را در محدودهی انجام وظیفه میداند و در واقع نیت فرد باید انجام وظیفه باشد تا فعل او اخلاقی پنداشته شود درحالیکه غزالی بهعنوان یک اندیشمند مسلمان فعلی را اخلاقی میداند که نیت آن نزدیک شدن به خداوند باشد و با رویکردی فضیلت رایانه به دنبال رسیدن به هدف نهایی یعنی قرب الهی ست. در این راستا ضمن اشاره به جایگاه و مفهوم نیت در نظام اخلاقی هر دو اندیشمند به مقایسهی نظریات آنها در این زمینه نیز اشارهشده است.