راهکارهای شناختی تقویت عزّت‌نفس در تربیت و مشاوره اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته سطح 3 اخلاق مرکز تخصصی اخلاق حوزه علمیه قم، دانشجوی دکتری روان شناسی، گروه روانشناسی، دانشکده روانشناسی، دانشگاه سمنان،

2 دانشجوی کارشناسی ارشد مشاوره خانواده، موسسه اخلاق و تربیت قم

3 دانشجوی دکتری مدرسی معارف گرایش اخلاق، مربی دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

برخی راهکارهای تقویت عزّت نفس در روانشناسی غربی، متناسب با فرهنگ و آموزه‌های اسلامی نیست. هدف این پژوهش تبیین راهکارهای تقویت عزّت نفس در تربیت اسلامی است. بدین منظور آموزه‌های اسلامی مرتبط با عزّت نفس و کرامت جمع آوری، دسته‌بندی و تحلیل شد. یافته‌ها نشان داد که مهمترین راهکارهای شناختی عبارتند از توجّه دادن به نعمت انسان بودن، توانمندی‌های مادی و معنوی او نسبت به دیگر موجودات، ارزشمندی او نزد خدا بواسطه‌ی ایمان و عمل صالح، توانمندی او بواسطه‌ی یاری‌ و پشتیبانی خدا از مؤمنین، بهره‌مندی از هدایت باطنی خداوند. به نظر می‌رسد این راهکارها علاوه بر تقویت احساس ارزشمندی و توانمندی، از آسیب‌های اخلاقی و معنوی همچون غفلت از یاد خدا، خودخواهی و عُجب پیشگیری می‌کند. احساس ارزشمندی با ارزشمندی متفاوت است. بایستی آیات و روایات مرتبط با ارزش‌ها و توانایی‌های انسان مومن برای فرد تبیین شود تا نگرش و باور در او ایجاد شود. پیشنهاد می‌شود در پژوهش‌های آینده، برنامه آموزش روانی معنوی مناسبی برای تقویت عزّت نفس تدوین شود.

کلیدواژه‌ها